İşçi Çıkışlarını 10 Gün İçinde Kuruma
Bildirmeniz Gerekiyor
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Birlikte sessiz sedasız birçok yenilik yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Kanunun yürürlüğe girmesi ile birlikte işçi çıkışları ile ilgili de yeni düzenleme yapılmış durumda.
| 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 Sayılı SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU ‘nun 9. Maddesi muhasebe mesleğini icra eden meslek mensupları ve bu kanun kapsamında sigortalı bulunanları yakından ilgilendirmektedir. İşe Başlama Bildirimleri İşe başlama bildirimleri yine 1 Ekim 2008 den önce olduğu gibi, inşaat vb. işler dışında işe başlamadan önce kuruma bildirmek gerekmektedir. Yine yeni düzenleme ile daha önce de uygulamada olan Sigortalılar ise, işe başlama bildirimlerini “işe başladıktan itibaren 1 ay içinde” kuruma bildirme yükümlülüğü devam etmektedir. Sigortalılığın sona ermesi ve yapılması gereken bildirimler Kanun yürürlüğe girmeden önce, Ek-2 ile Bölge çalışma müdürlüğüne ve işten ayrılma bildirgesini İş-Kur’ a bildirme yükümlülüğü devam etmektedir ancak Ek1, Ek2 ve İşten ayrılma bildirgelerinin yürürlükten kaldırılmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. 11/2008 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılacaktır diye düşünüyorum. Yeni düzenleme ile işçi çıkışlarını Ek- 5 formu ile SGK’na 10 gün içinde bildirme zorunluluğu getirilmiştir. Yine daha önce bağ-kur lu olarak bildiğimiz 4/b kapsamında sigortalı olanlarında yasada belirlenen 10 günlük süre içerisinde bildirimde bulunma mecburiyeti vardır. Sigortalı Çıkışlarını Nasıl Bildireceğiz ? İşverenler işten çıkışı yapılan işçileri SGK.Gov.Tr adresinde İşveren bölümünden veya sitemizde de yer alan İşe Giriş – İşten Çıkış Bildirgesi linki aracılığı ile “e-bildirge” şifrelerini kullanarak yapabilmektedirler. Bu bilgi benim için Yeterli değil !!! diyorsanız mola vermeden devam edelim … Zamanı kısıtlı olan okuyucularımız buraya kadar yazılanlar ile yetinebilirler ancak, bu kanunun uzun yıllar uygulanacağını ve her zaman bu bilgilere ihtiyaç duyacağımızı da varsayarak, kimlerin sigortalı olduğunu ve sigortalılığın hangi hallerde nasıl sona ereceğini öğrenmek için her zaman bu günkü kadar boş vaktiniz olmayabilir. Bir gün karşınıza,” tasfiyeye giren şirketin ortağının 4/B kapsamında sigortalılığı tasfiyeye giriş tarihinde sona erer mi ? “ diye bir soru sorulduğunda hiç düşünmeden cevap verebilmek için aşağıda paylaştığımız birazcık uzun ama çok faydalı dökümanı okumanızda fayda var J SGK Kapsamında Sigortalılık Aşağıdaki Hallere Sona Ermektedir. Kısa ve uzun vadeli sigorta kolları bakımından sigortalılık aşağıdaki şekillede sona ermektedir;(MADDE 9-) a) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan (Md.4/a) sigortalıların, hizmet akdinin sona erdiği tarihten, b) Köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan sigortalıların; 1. Gelir vergisi mükellefi olanlar için, mükellefiyetlerini gerektiren faaliyetlerine son verdikleri tarihten, 2. Gelir vergisinden muaf olanlar için, esnaf ve sanatkâr sicili kaydının silindiği veya Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olanlardan, aylık faaliyet gelirlerinden bu faaliyetine ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarı, prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından az olduğunu belgeleyenlerin bu kapsamına girdiği tarihten, 3. Şahıs şirketlerinden kolektif, adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer ortakları ve donatma iştiraki ortaklarının vergi mükellefiyetlerinin sona erdiği tarihten, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklarının, şirketin ticaret sicil memurluğundan kaydının silindiği tarihten, limited şirket ortaklarından hisselerinin tamamını devreden sigortalıların, hisse devrinin yapılmasına ortaklar kurulunca karar verildiği tarihten, anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortaklarının yönetim kurulu üyeliklerinin sona erdiği tarihten, iflas veya tasfiye durumu ile münfesih duruma düşen şirketler için ortağın talep etmesi halinde, mahkeme kararı ile iflasın, tasfiyenin açılmasına, ortaklar kurulu kararı ile tasfiyenin başlamasına veya şirketin münfesih duruma düşmesine karar verildiği, ortakların talepte bulunmaması halinde, mahkemece iflasın kapatılmasına karar verildiği, tasfiyesi sonuçlanan şirketlerin ortaklıklarının ise tasfiye kurulu kararının ticaret sicili memurluğunca tescil edildiği tarihten, 4. . 5. Tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar için, tarımsal faaliyetlerinin sona erdiği veya Kamu idareleri hariç olmak üzere, tarım işlerinde veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz işlerde çalışanlar ile tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan; tarımsal faaliyette bulunan ve yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının, bu Kanunda tanımlanan prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından az olduğunu belgeleyenler kapsama girdiği tarihten, 6. Köy ve mahalle muhtarlarının, muhtarlık görevlerinin sona erdiği tarihten, 7. Herhangi bir yabancı ülkede ikamet eden ve o ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başladığı veya ikamet esasına bağlı olarak, o ülke sosyal güvenlik sistemine dahil olduğu tarihten, 8. (3) numaralı alt bent kapsamında iflas veya tasfiye durumu ile münfesih duruma düşen şirketlerin ortaklarından hizmet akdi ile bir işverene bağlı olarak çalışmaya başlayanların, çalışmaya başladıkları tarihten (Md. 4/a Kapsamında), 9. Köy ve mahalle muhtarlarından; kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmasından dolayı gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar hariç, aynı zamanda hizmet akdi ile çalışanların çalışmaya başladığı tarihten, 10. Gelir vergisinden muaf olan, ancak esnaf ve sanatkârlar sicili kaydına istinaden sigortalı sayılanlardan, bu sigortalılıklarının devamı sırasında, hizmet akdi ile çalışanların çalışmaya başladığı tarihten, c) Kamuda Çalışanlar (4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların); 1. Ölüm veya aylık bağlanmasını gerektiren hallerde görev aylıklarının kesildiği tarihi, 5434 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinde belirtilen yaş hadleri ile sıhhi izin sürelerinin doldurulması halinde ise bu süre ve hadlerin doldurulduğu tarihleri takip eden aybaşından, 2. Diğer hallerde ise görevden ayrıldıkları tarihten, d) 5 inci madde sayılanlardan “bazı sigorta kollarına tâbi tutulanlar”ın, sigortalı sayılmalarını gerektiren halin sona erdiği tarihten, e) Kamu idarelerinin dış temsilciliklerinde istihdam edilen ve temsilciliğin bulunduğu ülkede sürekli ikamet izni veya bu devletin vatandaşlığını da haiz bulunan Türk uyruklu sözleşmeli personelden, bulunduğu ülkenin sosyal güvenlik kurumunda sigortalı olduğunu belgeleyenler ile kamu idarelerinin dış temsilciliklerinde istihdam edilen sözleşmeli personelin uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleri çerçevesinde ve temsilciliğin bulunduğu ülkenin ilgili mevzuatının zorunlu kıldığı hallerde, işverenleri tarafından bulunulan ülkede sosyal sigorta kapsamında sigortalı yapılanlar, SGK kapsamında çalışmakta iken, bulunduğu ülkenin sosyal güvenlik kurumu ile irtibatlandırılanlar ile uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleri çerçevesinde, seçimini bu yönde kullananlar için sigortalandıkları tarihten, itibaren sona ermektedir. Not … ! Ancak, hastalık ve analık hükümlerinin uygulanmasında sigortalılık; a) İlgili kanunlar gereği sigortalının ücretsiz izinli olması, greve iştirak etmesi veya işverenin lokavt yapması hallerinde, bu hallerin sona ermesini, b) Diğer hallerde ise birinci fıkrada belirtilen tarihleri takip eden onuncu günden başlanarak yitirilmiş sayılır. Not … ! Birinci fıkranın (a), (c) ve (d) bentlerine göre sigortalılığı sona erenlerin durumları işverenleri tarafından, (b) bendinde belirtilen şekillerde sona erenlerin durumları ise kendileri ve sözü edilen bentte belirtilen faaliyetin sona erme halinin bildirildiği kuruluşlar veya vergi daireleri tarafından, en geç 10 gün içinde Kuruma bildirilir. Bu kişilerin meslek kuruluşlarına ya da vergi dairelerine olan yükümlülüklerini yerine getirmemiş olmaları, sigortalılığın sona ermesine ilişkin belge ya da bilginin verilmesine engel teşkil etmez. Birinci fıkranın (e) bendine göre sigortalılığı sona erenler ile Md. 8/c bendine göre bildirimi yapılan sigortalıların, sigortalılığının sona ermesine ilişkin bildirimleri, üç ay içinde Kuruma yapılır. Makalede sadece hizmet akdi ile çalışanlar (4/a) ile Kendi Nam ve Hesabına çalışanların (4b) yapması gereken bildirimlere değinilecektir. Her gün bir yerlerde duyduğumuz 4/a, 4/b, 4/c maddelerini yakından inceleyelim. 4/a ve 4/b özel sektörde görev yapan meslek mensuplarını yakından ilgilendirirken 4/c kamu idarelerinde görev yapanlarıı ilgilendirmektedir. SGK Kanununa göre Sigortalı Sayılanlar MADDE 4- Aşağıda sayılan kişiler sigortalı sayılmaktadır. Bu Kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından; a) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar, b) Köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan ise; 1. Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olanlar, 2. Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olanlar, 3. Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları, 4. Tarımsal faaliyette bulunanlar, c) Kamu idarelerinde; 1. Bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi olmayanlardan, kadro ve pozisyonlarda sürekli olarak çalışıp ilgili kanunlarında (a) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması öngörülmemiş olanlar, 2. Bu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi olmayanlardan, sözleşmeli olarak çalışıp ilgili kanunlarında (a) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması öngörülmemiş olanlar ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 86 ncı maddesi uyarınca açıktan vekil atananlar, sigortalı sayılırlar. Unutmayın … 🙂 Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlara ilişkin hükümler (Md.4/a) Aşağıda sayılanlara da uygulanır. a) İşçi sendikaları ve konfederasyonları ile sendika şubelerinin başkanlıkları ve yönetim kurullarına seçilenler, b) Bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan; film, tiyatro, sahne, gösteri, ses ve saz sanatçıları ile müzik, resim, heykel, dekoratif ve benzeri diğer uğraşları içine alan bütün güzel sanat kollarında çalışanlar ile düşünürler ve yazarlar, c) Mütekabiliyet esasına dayalı olarak uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülke uyruğunda olanlar hariç olmak üzere, yabancı uyruklu kişilerden hizmet akdi ile çalışanlar, d) 4081 sayılı Çiftçi Mallarının Korunması Hakkında Kanuna göre çalıştırılanlar, e) 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanununda belirtilen umumî kadınlar, f) Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen kurslarda usta öğretici olarak çalıştırılanlar, kamu idarelerinde ders ücreti karşılığı görev verilenler ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (C) bendi kapsamında çalıştırılanlar, hakkında da uygulanır. Unutmayın … 🙂 Yine, “Köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar”ın sayıldığı birinci fıkranın (b) bendinde sayılanlara uygulanan hükümler 6132 sayılı At Yarışları Hakkında Kanuna tabi jokey ve antrenörler hakkında da uygulanır. Unutmayın … 🙂 Birinci fıkranın (c) bendi gereği sigortalı sayılanlara ilişkin hükümler aşağıda sayılanlara da uygulanır. a) Kuruluş ve personel kanunları veya diğer kanunlar gereğince seçimle veya atama yoluyla kamu idarelerinde göreve gelenlerden; bu görevleri sebebiyle kendilerine ilgili kanunlarında Devlet memurları gibi emeklilik hakkı tanınmış olanlardan hizmet akdi ile çalışmayanlar, b) Başbakan, bakanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, belediye başkanları, il encümeninin seçimle gelen üyeleri, c) Birinci fıkranın (c) bendi kapsamında iken, bu kapsamdaki kişilerin kurduğu sendikalar ve konfederasyonları ile sendika şubelerinin başkanlıkları ve yönetim kurullarına seçilenlerden aylıksız izne ayrılanlar, d) Harp okulları ile fakülte ve yüksek okullarda, Türk Silâhlı Kuvvetleri hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken askerî öğrenci olanlar ile astsubay meslek yüksek okulları ve astsubay naspedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulan adaylar, e) Polis Akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda, Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya devam eden öğrenciler, hakkında da uygulanır. Dördüncü fıkranın (d) ve (e) bentlerinde belirtilen okulları tamamlamadan ayrılanlar ile bu okulları tamamlamalarına rağmen görevlerine başlamadan ayrılanların, bu okullarda geçen eğitim süreleri sigortalılıklarından sayılmaz. Not … ! Bu Kanunun kısa vadeli sigorta kollarına ilişkin hükümleri bu maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara bu kapsamda oldukları sürece uygulanmaz. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Hazırlayan : Kamil ÖZYANIZ SM-SMMM Sataja Başlama Sınavı Hazırlık Kitabı Kaynaklar : 5510 Sayılı SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU SMMM Yeterlilik Sınavı Hazırlık Notları (www.SinavKolik.Com) |
