İTHALAT – İHRACAT MUHASEBE KAYITLARI
İhracat – İthalat işlemlerinde yevmiye kayıtları birçok muhasebeci arkadaşımız açısından önem arz etmekte ve yeterli kaynak ya da örnek bulmakta sıkıntı çekmektedirler. ihracat ithalat muhasebesi kayıtlarına yönelik özet bir makale
|
İTHALAT – İHRACAT MUHASEBESİNDE MUHASEBE KAYITLARI
İhracat – İthalat işlemlerinde yevmiye kayıtları birçok muhasebeci arkadaşımız açısından önem arz etmekte ve yeterli kaynak ya da örnek bulmakta sıkıntı çekmektedirler.
Gerek bu arkadaşlarımıza yardımcı olabilmek, gerekse ithalat – ihracat muhasebesine ilgi duyan ve duyabilecek arkadaşlarımızın taleplerine karşılık verebilmek amacı ile ithalat – ihracat muhasebesinde kullanabileceğimiz hesapları ve işleyişini kısa ve öz olarak sizlere sunmaya çalışacağım. İleriki tarihlerde paylaşacağım makalelerde ithalat – ihracat muhasebesine yönelik kayıtları ve örnekleri günlük hayatta kullanmış olduğumuz gümrük beyannameleri vb. belgeler üzerinden örnekler vererek paylaşmaya çalışacağım.
Şimdi konumuza geçelim..
Öncelikle ihracat nedir ? İhracat, bir ülke sınırları içerisinde serbest dolaşımda bulunan (bu ülkede yetişen, üretilen, veya başka ülkelerden ithal edilmiş) malların ve hizmetlerin başka ülkelere satılması/gönderilmesi anlamına gelmektedir. Ve İthalat nedir ? Başka ülkelerde üretilmiş malların, ülkedeki alıcılar tarafından satın alınması. Dışalım da denir.
İhracatın karşıtıdır ve onunla birlikte bir ülkenin dış ticaret dengesini oluşturur. İthalat, özel ya da tüzel kişilerce, kamu iktisadi kuruluşları ya da devlet tarafından doğrudan yapılabilir. Mal ihracı ve ithalatında yevmiye kayıtlarını oluştururken mal bedelinin ne şekilde ödeneceği önemlidir ve muhasebe kayıtlarımız ödeme şekline göre farklılık arz edecektir. Eğer, Türkiye’deki ihracatçı firma ile yurt dışındaki ithalatçı firma arasında mal mukabilinden sonra (mal ulaştıktan sonra sonra ) ödeme yapılacağı şeklinde bir anlaşma söz konusu ise muhasebe kayıtlarımız aşağıdaki şekilde olacaktır İhraç işlemine konu olan malın gümrük çıkışı yapıldığında yapılacak kayıt: İthalat – İhracat işlemlerinde gümrük beyannamesinin düzenlendiği tarihten ziyade malın gümrükten fiili çıkış tarihini gösteren tarih bizler için önemli olacaktır ve döviz kurlarımızı malın fiili olarak yurt dışına çıkışını gösteren ve gümrük beyannamesinde yer alan fiili ihraç tarihindeki kur dikkate alınacaktır. Örneğin, mal fiili olarak Pazar günü yurt dışı edilirse ihraç tarihinden önceki iş gününe ait efektif döviz alış kurları dikkate alınacaktır Örnek : Mal tesliminden sonra mal bedeli tahsil ediliyorsa … Özyanız Tekstil Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti 01/09/2007 tarihinde Oranje Jean Co. Şirketine 50 000 USD toplam bedel ile mal ihraç etmiştir. İlgili tarihte Efektif Usd alış kuru 1,30 YTL’dir. Ödeme mal ihracı gerçekleştikten sonra yapılacaktır. ( Günlük muhasebesel işlemlerinizde, Gümrük beyannamelerinde ödemenin peşin yada mal mukabili olacağı belirtilmektedir, gümrük beyannamelerinden ödemenin ne şekilde yapılacağına bakılarak muhasebe işlemlerini yapmanız gerekir) ————————- // —————————— 120 ALICILAR 65.000, 00 120.01 Yurtdışı Alıcılar 120.01.01 Orange Jean Co. 601 YURTDIŞI SATIŞLAR 65.000 ,00 601.01 Yurtdışı Satışlar ————————- // —————————— Örneğimizde, yurtdışı firmanın cari hesabını borçlandırdık. İthalatçı firma mal bedelini 15/09/2007 tarihinde ödemiştir. ( Ödemeler banka kanalı ile yapılacağından dolayı banka hesabını kullanmamız gerekir) Kurda herhangi bir değişiklik olmadığı ve bankanın bu işlemden dolayı 300,00 YTL masraf kestiği varsayımı ile muhasebe kaydımızı yapmamız gerektiğinde, Mal bedelinin hesaba yatması ————————- // —————————— 102 BANKALAR HESABI 64.700,00 102.01 Ziraat Bank Kadıköy Şb (USD) 760 PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞT.GİD. 300,00 770.05 İhracat Giderleri 120 ALICILAR 65.000,00 120.01 Yurt dışı Alıcılar 120.01.01 Orange Jeans Co. ————————- // —————————— şeklinde yevmiye maddeleri yapılmalıdır. Mal bedeli 15/09/2007 tarihinde Özyanız Tekstil Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd’nin banka hesabına transfer edilmiştir. 15/09/2007 tarihinde döviz kuru 1.400,00 YTL olduğu varsayımı ile yapacağımız muhasebe kaydı. Mal bedelinin tahsilinin kaydı ————————- // —————————— 102 BANKALAR HESABI 70.000,00 120 ALICILAR 65.000,00 120.02 Yurtdışı alıcılar ————————- // —————————— Mal bedeli 15/09/2007 tarihinde Özyanız Tekstil Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd’nin banka hesabına transfer edilmiştir. 15/09/2007 tarihinde döviz kuru 1.200,00 YTL olduğu varsayımı ile yapacağımız muhasebe kaydı. Döviz kurunda bir azalış söz konusu ise, net satış tutarlarımızı görebilmemiz açısından aradaki olumsuz farkı “612- Diğer İndirimler” hesabının borcunda takip etmek daha uygun olacaktır 102 BANKALAR 60.000,00 612 DİĞER İNDİRİMLER 5.000,00 Peşin ödeme karşılığı yapılan ihracat işleminde, ihracat edilecek mal bedeli havale yolu ile gönderilmiş ise: ———————————– // —————————— 102 BANKALAR 65.000,00 ———————————– // ——————————————-
şeklinde yevmiye maddemizi oluşturmamız gerekir.
Havalenin tahsilinden sonra mallar gönderildiğinde alınan “340- ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI” hesabımızın alt grubunda yer alan ilgili firmanın hesabı (yapılan ihracat tutarı kadar) borçlu yazılarak kapatılır. ———————————– // ——————————————- 340 ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI 65.000,00 340.01 Oranje Jeans Co. 601 YURT DIŞI SATIŞLAR 65.000,00 601. 01 Yurtdışı Satışlar ———————————– // ——————————————- İhracatı gerçekleştirilen mallar ile ilgili ödenen, ve ihracatın gerçekleşmesi için yapılan harcamalara ilişkin ödemelerin KDV iadesini İlgili vergi dairemizden talep edebiliriz. Eğer KDV iadesi talep ediyorsak ilgili dönemde vereceğimiz KDV beyannamemizde iade talep edilecek KDV tutarını belirtmemiz gerekir. İade talep edilecek KDV söz konusu olduğunda ay sonunda KDV tahakkukuna ait yevmiye maddemizi aşağıdaki şekilde oluşturmalıyız. ———————————– // ——————————————- 190 DEVREDEN KDV 192 DİĞER KDV 192.01 İadesi Edilecek KDV 391 HESAPLANAN KDV 191 İNDİRİLECEK KDV 190 DEVREDEN KDV ———————————– // ——————————————- Yevmiye maddemizde “190- DEVREDEN KDV “hesabını önceki dönemden devreden kdv tutarımız var ise alacaklı kaydederiz. Sonraki döneme devreden kdv alacağımız bulunuyorsa, sonraki döneme devredecek tutar kadar borçlu kaydederiz. Bu şekilde bir yevmiye maddesi ile KDV beyannamemizdeki kdv hareketlerini yevmiye maddemizde de görebiliyoruz. İthalat işlemleri kayıtları ile ilgili makalemizde tekrar görüşmek üzere www.kamilozyaniz.com www.smmokulu.com www.sinavkolik.com |
